Kısım 5 Başlıkları

• Veriyi XML olarak Kalıcı Hale Getirme
• JavaFX FileChooser Kullanma
• JavaFX Menu Kullanma
• Son açılan dosya yolunu user preferences içerisine saklama

---

Halihzırda adres uygulamamızın verileri sadece hafızada durmaktadır. Uygulamayı her kapattığımızda veriler kayboluyor. O zaman veriyi kalıcı olarak kaydetmeyi düşünme zamanı geldi.

Kullanıcı Tercihlerini Kaydetme

Java Preferences isimli bir sınıf ile bazı uygulama durumlarını kaydetmemize imkan veriyor. İşletim sistemine bağlı olarak Preferences farklı konumlarda saklanıyor (ör. Windows’ta kayıt dosyası) .

Tüm adres defterimizi kaydetmek için Preferences'i kullanamayacağız. Ama bizim bazı uygulama durumlarını kaydetmemize imkan veriyor. Bunlardan birisi son aşılan dosyanın yolu. Bu bilgiyle kullanıcı uygulamayı her yeniden başlattığında son uygulama durumunu geri yükleyebiliriz.

Aşaıdaki iki metod Preferences’i kaydetmeyi ve tekrar geri getirmeyi yönetiyor. Bunları MainApp sınıfınızın sonuna ekleyin:

MainApp.java

/**
 * Returns the person file preference, i.e. the file that was last opened.
 * The preference is read from the OS specific registry. If no such
 * preference can be found, null is returned.
 * 
 * @return
 */
public File getPersonFilePath() {
    Preferences prefs = Preferences.userNodeForPackage(MainApp.class);
    String filePath = prefs.get("filePath", null);
    if (filePath != null) {
        return new File(filePath);
    } else {
        return null;
    }
}

/**
 * Sets the file path of the currently loaded file. The path is persisted in
 * the OS specific registry.
 * 
 * @param file the file or null to remove the path
 */
public void setPersonFilePath(File file) {
    Preferences prefs = Preferences.userNodeForPackage(MainApp.class);
    if (file != null) {
        prefs.put("filePath", file.getPath());

        // Update the stage title.
        primaryStage.setTitle("AddressApp - " + file.getName());
    } else {
        prefs.remove("filePath");

        // Update the stage title.
        primaryStage.setTitle("AddressApp");
    }
}

Veriyi XML Olarak Kalıcı Hale Getirmek

Neden XML?

Veriyi kalıcı hale getirmenin en bilinen yollarından birisi veritabanı kullanımıdır. Veritabanları genelde bir çeşit ilişkisel veri (tablolar gibi) içerirken bizim kaydetmek istediğimiz veriler nesnelerdir. Bu durum nesne-ilişkisel empedans uyumsuzluğu olarak bilinir. Nesneleri ilişkisel veritabanı tabloları ile eşleştirmek ciddi bir iş gerektirir. Elşeltirmeye yardımcı olan bazı çatılar var (ör. Hibernate, en popüler olanı) ama yine de kurulması çok ciddi bir iş gerektiriyor.

Bizim basit veri modelimiz için XML kullanmak çok daha basittir. JAXB (Java Architecture for XML Binding) isminde bir kütüphane kullanacağız. Birkaç satır kod ile JAXB bizim aşağıdaki gibi XML çıktısı üretmemizi sağlayacak:

Örnek xml çıktı

<persons>
    <person>
        <birthday>1999-02-21</birthday>
        <city>some city</city>
        <firstName>Hans</firstName>
        <lastName>Muster</lastName>
        <postalCode>1234</postalCode>
        <street>some street</street>
    </person>
    <person>
        <birthday>1999-02-21</birthday>
        <city>some city</city>
        <firstName>Anna</firstName>
        <lastName>Best</lastName>
        <postalCode>1234</postalCode>
        <street>some street</street>
    </person>
</persons>

JAXB Kullanımı

JAXB halihazırda JDK içerisinde var. Bunun anlamı bizim ilave bir kütüphane eklememize gerek yoktur.

JAXB iki temel özellik sunar: Java nesnelerini XML e dönüştürmek ve XML i tekrar Java nesnelerine geri dönüştürmek.

JAXB’nin dönüşümü yapabilmesi için modelimizi hazırlamalıyız.

JAXB için Model Sınıfını Hazırlamak

Kaydetmek istediğimiz veri MainApp sınıfımız içerisindeki personData değişkeni içerisinde bulunuyor. JAXB en üst sınıfın @XmlRootElement ile işaretlenmesini gerektirir. personData ObservableList sınıfındandır ve biz ObservableList'e herhangi bir işaretleme yapamayız. Bu yüzden XML olarak saklamak için sadece bizim Persons listemizi tutacak başka bir sınıf oluşturmamız gerekiyor.

Oluşturacağımız yeni sınıfın ismi PersonListWrapper ve ch.makery.address.model ppaketinin içerisine konuyor.

PersonListWrapper.java

package ch.makery.address.model;

import java.util.List;

import javax.xml.bind.annotation.XmlElement;
import javax.xml.bind.annotation.XmlRootElement;

/**
 * Helper class to wrap a list of persons. This is used for saving the
 * list of persons to XML.
 * 
 * @author Marco Jakob
 */
@XmlRootElement(name = "persons")
public class PersonListWrapper {

	private List<Person> persons;

	@XmlElement(name = "person")
	public List<Person> getPersons() {
		return persons;
	}

	public void setPersons(List<Person> persons) {
		this.persons = persons;
	}
}

Şu iki işaretlemeye dikkat edin::

• @XmlRootElement kök elemanın ismini tanımlar.
• @XmlElement eleman için belirleyebileceiğimiz tercihe bağlı isim.

JAXB ile Veri Okuma ve Yazma

MainApp sınıfımızı kişi verilerini okuma ve yazmadan sorumlu yapacağız. MainApp.java'nın sonuna aşağıdaki iki metodu ekleyin:

/**
 * Belirtilen dosyadan kişi verilerini yükler. Mevcut kişi verileri değiştirilir. 
 * 
 * @param file
 */
public void loadPersonDataFromFile(File file) {
    try {
        JAXBContext context = JAXBContext
                .newInstance(PersonListWrapper.class);
        Unmarshaller um = context.createUnmarshaller();

        // Reading XML from the file and unmarshalling.
        PersonListWrapper wrapper = (PersonListWrapper) um.unmarshal(file);

        personData.clear();
        personData.addAll(wrapper.getPersons());

        // Save the file path to the registry.
        setPersonFilePath(file);

    } catch (Exception e) { // catches ANY exception
        Alert alert = new Alert(AlertType.ERROR);
        alert.setTitle("Error");
        alert.setHeaderText("Could not load data");
        alert.setContentText("Could not load data from file:\n" + file.getPath());

        alert.showAndWait();
    }
}

/**
 * Mevcut kişi verisi belirtilen dosyaya kaydeder.
 * 
 * @param file
 */
public void savePersonDataToFile(File file) {
    try {
        JAXBContext context = JAXBContext
                .newInstance(PersonListWrapper.class);
        Marshaller m = context.createMarshaller();
        m.setProperty(Marshaller.JAXB_FORMATTED_OUTPUT, true);

        // Wrapping our person data.
        PersonListWrapper wrapper = new PersonListWrapper();
        wrapper.setPersons(personData);

        // Marshalling and saving XML to the file.
        m.marshal(wrapper, file);

        // Save the file path to the registry.
        setPersonFilePath(file);
    } catch (Exception e) { // catches ANY exception
        Alert alert = new Alert(AlertType.ERROR);
        alert.setTitle("Error");
        alert.setHeaderText("Could not save data");
        alert.setContentText("Could not save data to file:\n" + file.getPath());

        alert.showAndWait();
    }
}

Dönüştürme/GeriDönüştürme hazır. Şimdi kullanabilmek için kaydet/yükle menüsü hazırlayalım.

Menu İşlemlerini Kullanma

RootLayout.fxml içerisinde zaten bir menü var ancak bir henüz kullanmadır. Menüye işlem eklemeden önce tüm menü maddelerini ekleyelim.

RootLayout.fxml dosyasını Scene Builder ile aç ve library grubundan gerekli menü maddelerini hierarchy grubundaki MenuBar çubuğuna sürükle. Open the New, Open…, Save, Save As…, ve Exit menü maddelerini oluştur.

İpucu: Properties grubu altındaki Accelerator ayarını kullanarak menü maddelerine kısayol oluşturabilirsiniz.

RootLayoutController

Menü işlemlerini yönetmek için yeni bir controller sınıfına ihtiyacımız var. ch.makery.address.view controller paketi içerisinde RootLayoutController sınıfını oluşturun.

Aşağıdaki içeriği controller’a ekleyin:

RootLayoutController.java

package ch.makery.address.view;

import java.io.File;

import javafx.fxml.FXML;
import javafx.scene.control.Alert;
import javafx.scene.control.Alert.AlertType;
import javafx.stage.FileChooser;
import ch.makery.address.MainApp;

/**
 * The controller for the root layout. The root layout provides the basic
 * application layout containing a menu bar and space where other JavaFX
 * elements can be placed.
 * 
 * @author Marco Jakob
 */
public class RootLayoutController {

    // Reference to the main application
    private MainApp mainApp;

    /**
     * Is called by the main application to give a reference back to itself.
     * 
     * @param mainApp
     */
    public void setMainApp(MainApp mainApp) {
        this.mainApp = mainApp;
    }

    /**
     * Creates an empty address book.
     */
    @FXML
    private void handleNew() {
        mainApp.getPersonData().clear();
        mainApp.setPersonFilePath(null);
    }

    /**
     * Opens a FileChooser to let the user select an address book to load.
     */
    @FXML
    private void handleOpen() {
        FileChooser fileChooser = new FileChooser();

        // Set extension filter
        FileChooser.ExtensionFilter extFilter = new FileChooser.ExtensionFilter(
                "XML files (*.xml)", "*.xml");
        fileChooser.getExtensionFilters().add(extFilter);

        // Show open file dialog
        File file = fileChooser.showOpenDialog(mainApp.getPrimaryStage());

        if (file != null) {
            mainApp.loadPersonDataFromFile(file);
        }
    }

    /**
     * Saves the file to the person file that is currently open. If there is no
     * open file, the "save as" dialog is shown.
     */
    @FXML
    private void handleSave() {
        File personFile = mainApp.getPersonFilePath();
        if (personFile != null) {
            mainApp.savePersonDataToFile(personFile);
        } else {
            handleSaveAs();
        }
    }

    /**
     * Opens a FileChooser to let the user select a file to save to.
     */
    @FXML
    private void handleSaveAs() {
		FileChooser fileChooser = new FileChooser();

		// Set extension filter
		FileChooser.ExtensionFilter extFilter = new FileChooser.ExtensionFilter(
				"XML files (*.xml)", "*.xml");
		fileChooser.getExtensionFilters().add(extFilter);

		// Show save file dialog
		File file = fileChooser.showSaveDialog(mainApp.getPrimaryStage());

		if (file != null) {
			// Make sure it has the correct extension
			if (!file.getPath().endsWith(".xml")) {
				file = new File(file.getPath() + ".xml");
			}
			mainApp.savePersonDataToFile(file);
		}
	}

    /**
     * Opens an about dialog.
     */
    @FXML
    private void handleAbout() {
    	Alert alert = new Alert(AlertType.INFORMATION);
    	alert.setTitle("AddressApp");
    	alert.setHeaderText("About");
    	alert.setContentText("Author: Marco Jakob\nWebsite: http://code.makery.ch");

    	alert.showAndWait();
    }

    /**
     * Closes the application.
     */
    @FXML
    private void handleExit() {
        System.exit(0);
    }
}

FileChooser

Yukarıdaki RootLayoutController içerisindeki FileChooser sınıfı kullanımının not edin. İlk olarak FileChooser sınıfından yeni bir nesne oluşturuldu. Sonra sadece .xml ile biten dosyaların görüntülenmesi için bir uzantı filtresi eklendi. Son olarak dosya seçici ana sahnenin en üstünde gösterildi.

Eğer kullanıcı herhangi bir dosya seçmeden dialogu kapatırsa null gönderilir. Aksi halde seçilen dosyayı alırız ve bunu MainApp'in loadPersonDataFromFile(...) ya da savePersonDataToFile(...) metoduna göndeririz.

fxml View’i Controller’a Bağlamak

1. RootLayout.fxmli Scene Builder’da açın. Controller grubunda Controller sınıfı olarak RootLayoutController'ı seçin.

2. Hierarchy grubuna geri gidip ve bir menü maddesi seçin. On Action altındaki Code grubunda tüm kullanılabilir controllermetdolarını görmelisiniz. Her menü maddesi için karşılık gelen metodu seçin.
   

3. Her bir menü maddesi için adımları tekrar edin.

4. Sece Builder'ı kapatın ve projenin kök dosyasında Yenile (F5)‘ye basın. Böylece Eclipse, Scene Builder ile yaptığınız değişikliklerden haberdar olur.

MainApp ve RootLayoutController'ı Bağlamak

Birkaç farklı yerde RootLayoutController'ın tekrar MainApp'e referansa ihtiyacı var. Referansı henüz RootLayoutController'a göndermedik.

MainApp sınıfını açın ve initRootLayout()metodunu aşağıdaki kodla değiştirin:

/**
 * Initializes the root layout and tries to load the last opened
 * person file.
 */
public void initRootLayout() {
    try {
        // Load root layout from fxml file.
        FXMLLoader loader = new FXMLLoader();
        loader.setLocation(MainApp.class
                .getResource("view/RootLayout.fxml"));
        rootLayout = (BorderPane) loader.load();

        // Show the scene containing the root layout.
        Scene scene = new Scene(rootLayout);
        primaryStage.setScene(scene);

        // Give the controller access to the main app.
        RootLayoutController controller = loader.getController();
        controller.setMainApp(this);

        primaryStage.show();
    } catch (IOException e) {
        e.printStackTrace();
    }

    // Try to load last opened person file.
    File file = getPersonFilePath();
    if (file != null) {
        loadPersonDataFromFile(file);
    }
}

İki değişikliğe dikkat edin: controllera main app erişimi veren satırlar ve son açılan kişi dosyasını yükleyen son üç satır.

Test

Uygulamanızın test aşamasında kişi verisini bir dosyaya kaydetmek için menüleri kullanabiliyor olmanız gerekir.

xml dosyasını bir metin editöründe açtığınızda doğum tarihinin doğru bir şekilde kaydedilmediğini, boş bir <birthday/> etiketi olduğunu göreceksiniz. Bunun sebebi JAXB’nin LocalDate'i XML’e nasıl dönüştüreceğini bilmemesidir. Bu dönüşümü tanımlamak için özel bir LocalDateAdapter oluşturmamız lazım.

ch.makery.address.util içerisinde LocalDateAdapter isminde ve aşağıdaki içeriğe sahip yeni bir sınıf oluşturun:

LocalDateAdapter.java

package ch.makery.address.util;

import java.time.LocalDate;

import javax.xml.bind.annotation.adapters.XmlAdapter;

/**
 * Adapter (for JAXB) to convert between the LocalDate and the ISO 8601 
 * String representation of the date such as '2012-12-03'.
 * 
 * @author Marco Jakob
 */
public class LocalDateAdapter extends XmlAdapter<String, LocalDate> {

	@Override
	public LocalDate unmarshal(String v) throws Exception {
		return LocalDate.parse(v);
	}

	@Override
	public String marshal(LocalDate v) throws Exception {
		return v.toString();
	}
}

Sonra Person.java'yı açın ve getBirthday() metoduna aşağıdaki ifadeyi ekleyin:

@XmlJavaTypeAdapter(LocalDateAdapter.class)
public LocalDate getBirthday() {
    return birthday.get();
}

Şimdi tekrar test edin. xml dosyasını kaydetmeyi ve yüklemeyi deneyin. Yeniden başlattıktan sonra otomatik olarak son kullanılan dosyayı yüklemesi gerekir.

Nasıl Çalışıyor

Tümünün birlikte nasıl çalıştığına bakalım:

1. Uygulama MainApp içerisindeki main(...) metodu kullanılarak başlatılır.
2. public MainApp() yapıcısı çağırılır ve bazı örnek veriler ekler.
3. MainApp'in start(...) metodu çağırılır ve bu da RootLayout.fxml'den kök yerleşimi başlatmak için initRootLayout()'u çağırır.
4. MainApp fxml yükleyiciden RootLayoutController'ı alır ve controllera kendisine referans gönderir. Bu fereransla controller sonra MainApp içerisindeki (public) metodlara erişebilir.
5. initRootLayout() metodunun sonunda Preferences'tan son açılan kişi dosyası‘nı almaya çalışırız. Eğer Preferences böyle bir XML dosyası biliyorsa bu XML dosyasından verileri yükleriz. Bu, yapıcıdan gelen örnek verilerin de yerine geçer.

Sırada Ne Var?

Tutorial Kısım 6‘da doğum tarihi istatistik grafiği ekleyeceğiz.

İlginç bulabileceğiniz diğer bazı makaleler

• JavaFX Dialogs (official)
• JavaFX Date Picker
• JavaFX Event Handling Examples
• JavaFX TableView Sorting and Filtering
• JavaFX TableView Cell Renderer